Monday, January 9, 2017

Фейсбук - Чойхонаи пиронсолон дар айёми ҷавонӣ

Хостам имрӯз чанд ҷумла доир ба истифода аз шабакаҳои иҷтимоӣ нависам. Лозим нест ки он Фейсбук аст, ё Одноклассники ва ё ягон шабакаи иҷтимоии дигар. Вале истифода аз онҳо байни мардуми ҷаҳон рӯз то рӯз бештару бештар мегардад. Доир ба хидматҳои бузурги ин шабакаҳо бисёр шунидаем, вале то ҳол надидаам ҷое дар бораи паёмадҳои бади инҳо (агар ин гуна паёмаде бошад) навишта бошанд. Инак чанд моҳест мехоҳам ин маводро бинависам, вале фурсат даст намедиҳад. Чанд моҳе пеш бо яке аз дӯстонам ки қалами хеле хоно дорад дар ин мавзӯъ сӯҳбат доштем ва хостам ӯ бинависад. Шояд аллакай ҷое навиштаву ман бехабар, маъзур, агар ҳамин тавр бошад! Хуб, қисса кӯтоҳ, бармегардем сари паёмадҳои бади шабакаҳои иҷтимоӣ.

Имрӯзҳо ба бисёрии мо одат шудааст рӯзе камаш 4-5 дафъа зиёрати "Фейсбук" кунем (аз ин пас мо ба ҳамаи шабакаҳои иҷтимоӣ шартан ин номро мегузорем). Албатта ҳастанд мардуме ки аслан ба Фейсбук намеоянд шояд аз сабаби он ки телефони Андроид ё АйФон надоранд, ё пули зиёдатӣ надоранд ва ё аслан фурсати бекор надоранд. Ва хуб ҳам мекунанд! Ва ин навишта барои онҳо нест. Хуб, биёед, аввал аз нигоҳи як фарди ҷомеа менигарем. Фарз кардем, ин фард рӯзе 1 соат вақти худро дар Фейсбук мегузаронад. Ин мешавад дар як ҳафта 7 соат ва дар як моҳ 30 соату, соле 365 соат. Ва боз ҳам фарз кардем, ин фард дар як моҳ 800 дуллор барои хонаводааш пайдо мекунад, ки баробар ба ~200 дуллор дар як ҳафта аст ва ~$5 дар як соати корӣ. Ба ин минвол, он фард дар як сол 365 х $5 = $1825 дуллор вақти худро сарфи Фейсбук намудааст. Албатта ҳастанд мардуме ки ба Фейсбук меоянду бизнеси худро ба роҳ меандозанд ва аз он манфиате ҳам мегиранд, вале ин тоифа миқдори хеле камеро ташкил мекунанд (шояд камтар аз 1 дарсад).

Шояд шумо ҳоло ҳисобу китоб кардед ва дидед ки рӯзе ба ҷои як се соат вақти худро дар Фейсбук мегузаронед. Он гаҳ муодили пули он мешавад $5475. Ва шояд шумо дар як моҳ $800 не, $1500 кор мекунед? Пас ин се соати шумо дар соле  ~$10 266.

Ва шояд шумо аслан вақт надоред, дар Тоҷикистон ҳастед, маошатон аз $300 боло нест ва коре ҳам нест битавонед пайдо кунед аз он бештар диҳад ва аз зиқиву зардобӣ сари ҳамин Фейсбук нишастаеду ду соатак ин чизу он чизро мехонед. Ин ҳам мешудааст баробар ба ~$1369.

Бештари зиёраткунандагони Фейсбукро ҷавонон ташкил медиҳанд. Аз ин рӯ биёед бармегардем сари қиссаи он ҷавонмарде ки моҳе $800-и кор мекунаду дар соле $1825 дуллор вақти худро сарфаи Фейсбук кардааст. Бигзор он ҷавон 20 сола бошад. Ва бигзор умре дароз бинаду вале пас аз 60 солагӣ дигар коре накунад. Агар ӯ соле $1825-ӣ сарф намекард, метавонист $73 000 (ҳафтоду се ҳазор дуллор) бештар сармоя ҷамъ кунад.

Хеле рақамбозӣ шуд. Вале мехостам боз як рақами дигареро биёварам то хонанда огоҳ кардад ки то чӣ андоза вақти гаронбаҳои мо сарфи ин "чойхона"ҳост.

Дар айни ҳол шумораи шаҳрвандони Тоҷикистон (шартан кишваре ва албатта метавонад Ӯзбакистон бошад ё Қазоқистон) аз 8 милюн бешанд. Бигзор 2 милён нафар фарди корӣ бошанд ва мисли фарди аввалӣ соле $1825-ӣ сарфи Фейсбук намоянд. Дар як сол ин баробар мешудааст ба $3.65 миллиард доллар. Ана аз куҷо Цукерберг бой мешаваду мо камбағалтар.

Бо ин шумораҳое ки дар боло овардам, хостам хонанда каме ҳам бошад сари вақти гаронбаҳои худ фикр кунад. Агар нохоно буд, бахшиш.